Thermostaat-stapje

Het thermostaat-stapje is een klein stapje om jezelf optimaal te positioneren voor het uitvoeren van een parade-riposte. De correcte uitvoering van dit stapje is alleen de beste schermers gegeven: het draagt in geen enkele zin bij tot de essentie van de actie (daar dienen andere bewegingen voor), maar het consequent gebruik ervan zorgt er wel voor dat je je treffer met minimale inspanning kan toebrengen, en dat je een veel sterkere uitstraling krijgt, doordat je treffers schijnbaar zonder moeite kan toebrengen.

Het thermostaat-stapje wordt doorgaans achterwaarts uitgevoerd, maar kan ook voorwaarts zijn, afhankelijk van de situatie. Achterwaarts dient het over het algemeen om jezelf nog net iets meer tijd te geven om je parade te nemen, en om jezelf net iets meer ruimte te geven om je riposte te geven (meer ruimte om je wapen vrij te maken). Een voorwaarts thermostaat-stapje dient om te compenseren voor een tegenstander die een aanval van te ver lanceert, zodat je nadien zonder een al te grote stap of uitval je riposte kan plaatsen (in dat geval is het dus een puur anticipatorische beweging).

Het thermostaat-stapje is geen taktische beweging. Taktische stappen achterwaarts of voorwaarts worden vroeger ingezet, en dienen een heel ander doel (achterwaarts: afstand vergroten omdat je parade met de hand onvoldoende is; voorwaarts: om de tegenstander minder tijd te geven in zijn/haar aanval).

Het thermostaat-stapje kan zeer goed geoefend worden tijdens partner-oefeningen, waar het niet alleen jezelf kan dienen, maar ook je partner kan helpen bij het uitvoeren van de oefening (tijdens partner-oefeningen moet je immers ook ten dienste van je partner werken).

Totter-techniek

Context

De totter-techniek dankt zijn verhoogde belangrijkheid aan de nieuwe tijden van de elektrische apparaten. De techniek dient namelijk om remises te vermijden. Deze techniek is maar een klein onderdeel van de technische en taktische overwegingen die in acht genomen moeten worden in de reactie op een aanval die te kort komt en waarop geen directe riposte gegeven kan worden.

Voor we de precieze werking van de totter-techniek bekijken, dient benadrukt dat ze slechts gebruikt moet worden indien de omstandigheden het toebrengen van een onmiddellijke riposte niet toelaten. Het spreekt voor zich dat een onmiddellijke riposte op een aanval die niet toekomt de voorkeur verdient boven het uitstellen van een treffer.

Situering

Indien je onmiddellijk riposteert, zal een goede tegenstander, geen remise geven, maar trachten afstand te nemen en de riposte te pareren. Indien je niet onmiddellijk riposteert, zal de tegenstander even op zijn/haar slag blijven om te kijken wat er gebeurt, en van daaruit is het zeer gemakkelijk om een remise te zetten. Minder goede tegenstanders zullen vaak als vanzelf een remise geven, omdat hun hand-been coördinatie niet goed is, en hun slag eigenlijk te laat komt (de remise is eigenlijk de voltooiing van hun initiële aanval). Wat ook de kwaliteit is van de tegenstander, het effect is dat de riposte van de verdediger in essentie bemoeilijkt wordt door de dreiging van een remise. De riposte moet daarom perfect getimed zijn, en agressief met voorwaartse beweging gegeven worden. 

Hierbij ontstaat nu precies het nut van de totter-techniek: indien niet aan de voorwaarden voor een goed getimede en aggressieve riposte voldaan is (typisch omdat men iets te ver staat, of omdat het lichaamsgewicht te veel op het achterste been ligt (uit evenwicht)), is het risico verbonden aan een directe riposte te groot. In dat geval is het beter geen riposte te geven, maar het initiatief over te nemen met een nieuwe, voorbereide aanval. Herinner u echter dat de tegenstander nog steeds op zijn/haar slag is blijven liggen. Onmiddellijk naar voor te gaan op dat moment is vragen om in de voorbereiding getroffen te worden. De tegenstander moet eerst teruggedrongen worden, vooraleer effectief met de voorwaartse beweging begonnen wordt. 

Definitie en gebruik

En precies daar komt de totter-techniek van pas: het is een beweging ter plaatse, of heel lichtjes naar achter, waarbij ervoor gezorgd wordt dat vooral de hand niet geraakt kan worden door een eventuele remise. In het bijzonder indien ter plaatse gewerkt wordt, manifesteert de techniek zich als een licht sprongetje ter plaatse. Bij het overnemen van het initiatief bestaan vervolgens twee mogelijkheden:

• onmiddellijk de aanval inzetten: de arm wordt onmiddellijk ontplooid en de treffer wordt toegebracht met stap, uitval of stap-uitval. Deze actie zal doorgaans door de scheidsrechter als riposte (à temps perdu) geclassificeerd worden. Als schermer moet je "goede papieren hebben" om dit effectief te kunnen doen. (Als ik mij goed herinner hebben Seppe en Laurent in onze voorbeeldmatch er elk één zo gedaan.)

• een nieuwe voorbereiding en aanval inzetten: in dat geval dient de eerste stap voorwaarts zeer klein te zijn, omdat de tegenstander nog steeds zeer dichtbij zal staan. Tijdens die eerste stap dient de schermer in te schatten of de tegenstander zal wijken, dan wel een tussenactie zal proberen. Indien de schermer wijkt, wordt de nieuwe actie gereduceerd tot een standaard voorbereiding en aanval. Indien de schermer niet wijkt, zou onmiddellijk getroffen moeten worden. Dat laatste is niet vanzelfsprekend (maar het is gelukkig ook niet vanzelfsprekend voor de andere schermer om dit te doen). Indien dit toch zou gebeuren, en het resulteert in een treffer tegen, is een aanpassing van de afstand en de timing van de herneming (iets langer wachten, eventueel wat meer achteruit totteren) bij een volgende gelegenheid (een latere treffer) aangewezen.

• contra-indicatie: als je op het einde van de piste staat, mag je niet achteruit totteren om te vermijden dat je achter de achterlijn komt (zoals specialist Bertrand)

Vergelijking met het thermostaat-stapje

• Het thermostaatstapje wordt genomen vlak vóór of precies op het moment van de parade, voordat er ook maar sprake is van een riposte, terwijl de totter-techniek ná de parade wordt toegepast.

• Het thermostaatstapje is een anticiperende beweging, ze vult de taktische stappen aan en dient als fijne controle over de positie. Gedurende taktische stappen en thermostaatstapje mag men ervan uitgaan dat de hele actie in evenwicht wordt uitgevoerd. De totter-techniek is in essentie een correctie, ze zal alleen uitgevoerd worden indien er voorafgaandelijk een fout is gemaakt waardoor men niet in evenwicht is of geen ideale positie heeft. Aangezien de beweging doorgaans in onevenwicht wordt ingezet, kan ze ietwat stuntelig overkomen, vandaar de benaming.

• Het thermostaatstapje is technisch gezien een normale stap, met resulterende verplaatsing van de schermer. De totter-techniek zal in de meeste omstandigheden niet resulteren in een verplaatsing, maar er enkel eventueel de illusie van geven. Het geeft de uitvoerende schermer een extra schermtijd de tijd om zich te positioneren om het initiatief effectief over te nemen.